Lều Yurt thường được người Mông Cổ sử dụng làm không gian sống và sinh hoạt của các gia đình du mục. Lều có dạng hình tròn, được bao phủ bởi các loại vải, nỉ hoặc da thú, với kết cấu gọn nhẹ để dễ dàng di chuyển đến các địa điểm khác.
Để phù hợp với cuộc sống du mục của người Mông Cổ, lều Yurt thường trống trải, có ít đồ đạc. Trong lều chỉ có thảm ngủ, rương và bàn thấp, có thể đặt một bếp lửa ở giữa lều để sưởi ấm và nấu ăn.
Đôi khi, trong lều cũng có bệ cao để sử dụng làm giường hoặc khu vực tiếp khách. Các bức tường bạt trong lều thường được trang trí bằng những tấm thảm, rèm nhiều màu sắc.
Một câu hỏi được nhiều người thắc mắc: Làm thế nào mà người Mông Cổ, sống trong những chiếc lều như vậy, có thể giải quyết những nhu cầu sinh hoạt cơ bản như tắm rửa và vệ sinh hàng ngày?
Câu trả lời từ một cô gái địa phương không chỉ mang lại cái nhìn thực tế về cuộc sống trong những chiếc lều Yurt mà còn phản ánh sự thích nghi và bền bỉ của người Mông Cổ trước điều kiện sống khắc nghiệt. Vào mùa đông, khi nhiệt độ có thể hạ thấp đến mức đóng băng, việc tắm rửa không phải là hoạt động thường xuyên. Người Mông Cổ có thể chỉ tắm vài lần trong một mùa, nhưng nhờ khí hậu khô ráo của vùng, việc này không hề gây ra mùi khó chịu như nhiều người lầm tưởng.
Vào mùa hè, khi nhiệt độ tăng cao và nhu cầu vệ sinh cá nhân trở nên cấp thiết hơn, người Mông Cổ sử dụng các nguồn nước tự nhiên để tắm rửa. Đàn ông thường tắm ở bên ngoài, gần các nguồn nước, trong khi phụ nữ, theo truyền thống, sẽ chuẩn bị nước và tắm trong những khu vực riêng tư, được phân chia riêng biệt và che chắn bằng dãy vải hay lông thú. Phòng tắm thường là một căn phòng nhỏ hoặc khu vực gần phía sau lều Yurt. Ở một số căn lều, phòng tắm còn được đặt ngoài trời.
Tuy nhiên, tất cả các lều Yurt của người Mông Cổ đều không có nhà vệ sinh bên trong. Người dân có thể đi vệ sinh ở bất cứ đâu bên ngoài lều để có thể dễ dàng làm sạch và không lưu lại mùi bên trong Yurt. Có nhiều gia đình xây dựng những khu vực vệ sinh riêng biệt, thường là ở phía sau lều và được che chắn kỹ lưỡng để đảm bảo sự riêng tư. Những khu vực này được làm sạch và khử trùng định kỳ. Mặc dù quá trình này có thể rườm rà hơn so với vệ sinh hiện đại nhưng nó cần thiết để đảm bảo sức khỏe của cá nhân và cộng đồng. Sự thận trọng và kỷ luật tự giác của người Mông Cổ cho phép họ giữ vệ sinh trên đồng cỏ và giảm thiểu những nguy cơ tiềm ẩn về sức khỏe.
Những thay đổi trong lối sống và di chuyển của người Mông Cổ từ truyền thống du mục sang định cư cố định cũng đã làm thay đổi cách thức họ xử lý các nhu cầu sinh hoạt hàng ngày. Nhiều người hiện đã chuyển sang sống trong nhà cố định, điều này cho phép cải thiện các tiện nghi sinh hoạt, bao gồm cả việc lắp đặt cơ sở vật chất vệ sinh hiện đại.
Tuy nhiên, dù cuộc sống có nhiều thay đổi, việc bảo tồn và tôn trọng truyền thống văn hóa Mông Cổ vẫn là một phần quan trọng trong cuộc sống của họ. Những chiếc lều không chỉ là một biểu tượng về một nơi ở mà còn là một biểu tượng của sự tự do và linh hoạt, phản ánh bản sắc văn hóa sâu sắc của người Mông Cổ.
