Những ngày cận Tết Nguyên đán, anh Lê Ngọc Thuận (42 tuổi, ngụ phường Tân An, TP Hội An, Quảng Nam) vẫn đang tỉ mẩn cùng đội ngũ thợ ở xưởng mộc rộng khoảng 250 m2 của mình chế tác những tác phẩm mèo từ thứ vật liệu vốn chỉ dùng để đun nấu - củi lũ.
Anh Thuận vốn là đầu bếp, kiêm chủ nhà hàng tại phố cổ Hội An. Là người làm du lịch theo hướng du lịch xanh, lại chứng kiến sau mỗi đợt mưa lũ, củi và gỗ từ thượng nguồn sông Thu trôi dạt về bờ biển Hội An khá nhiều, anh đã nảy sinh ý tưởng nhặt về điêu khắc để bán cho du khách.
Nghĩ là làm, năm 2020, Covid-19 bùng phát, nhà hàng phải đóng cửa, anh Thuận quyết định mở xưởng mộc, rồi sau mỗi đợt mưa lũ, anh lại lái xe bán tải ra biển nhặt gỗ, củi khô về chế tác tượng để bán.
Clip: Chế tác hơn 100 tượng mèo từ gỗ, củi khô dạt vào bờ biển sau những trận lũ lụt.
Những khúc củi lũ được anh Thuận thu gom về và chọn lọc, dựa vào hình thù của chúng để lên ý tưởng rồi chế tác thành tượng.
Anh Thuận tâm niệm, những bức tượng không đơn thuần là sản phẩm lưu niệm mà còn mang trong đó câu chuyện tái sinh khúc củi vô tri thành tác phẩm nghệ thuật.
Theo anh Thuận, để chế tác ra được tác phẩm nghệ thuật từ những khúc gỗ củi, thời gian đầu anh gặp khá nhiều khó khăn bởi chưa có kinh nghiệm, mẫu mã. Không có kỹ năng đục đẽo, anh Thuận lặn lội đi khắp nơi học nghề. Sau khi tích lũy đủ kinh nghiệm, anh bỏ 1 tỷ đồng mua máy móc và thuê 7 thợ ở làng mộc Kim Bồng (Hội An) về làm "cộng sự", cùng mình thực hiện ý tưởng táo bạo.
Hiện, xưởng tái chế củi lũ của anh Thuận đang chế tác nhiều tác phẩm nghệ thuật đa dạng. Sau hơn 2 năm, nơi đây đã cho ra đời nhiều tác phẩm điêu khắc gỗ giá trị, không chỉ chinh phục được nhiều du khách tại Hội An, mà một số thị trường như Hà Nội, TP.HCM, Nha Trang,... cũng đang rất quan tâm.
Trong dịp Tết Nguyên đán Quý Mão 2023 này, anh Thuận tập trung sản xuất linh vật mèo. Hiện, xưởng của anh đã cho ra đời hơn 100 tác phẩm mèo độc nhất vô nhị.
"Mèo là vật nuôi thân thiện với con người. Dự đoán tượng mèo sẽ có nhiều người mua nên năm nay tôi quyết định chế tác hơn 100 con. Gỗ củi ngâm trong nước lũ nhiều ngày, chịu tác động của va đập nên rất chắc, ít bị mối mọt và có độ bền cao", anh Thuận chia sẻ.
Từ những khúc gỗ vô tri, người nghệ nhân chế tác thành bức tượng mèo vô cùng độc đáo.
Có nhiều bức tượng mèo phải mất 1 - 2 tuần để hoàn thành tùy theo độ cầu kỳ về hoa văn và hình dáng.
Những thanh củi, khúc gỗ được các thợ tại xưởng mộc của anh Thuận "thổi hồn" thành tác phẩm nghệ thuật có giá trị.
Anh Thuận khẳng định, nguyên liệu chế tác ra những tượng mèo này đều là gỗ củi trôi dạt vào bờ biển trong các trận lụt ở Hội An suốt 2 năm qua. Anh tuyệt đối không sử dụng gỗ tự nhiên, việc này nhằm bảo vệ môi trường và tái tạo hệ sinh thái. Ngoài mèo, xưởng còn làm nhiều tượng khác để bán cho khách du lịch.
Theo anh Thuận, mỗi sản phẩm được hoàn thành đều mang trong đó câu chuyện tái sinh khúc củi vô tri thành tác phẩm nghệ thuật. Đặc biệt, do quá trình chế tác thủ công nên tốn khá nhiều thời gian. Máy móc chỉ hỗ trợ cắt, xẻ một phần, còn lại hầu như toàn bộ quá trình đều được thực hiện bằng đôi bàn tay tài hoa của người thợ.
"Do được đục đẽo, điêu khắc hoàn toàn bằng tay nên mỗi tượng mèo là một tác phẩm nghệ thuật độc bản, có 1-0-2", anh Thuận giải thích.\
Những chú mèo, linh vật của năm 2023 được sáng tác theo hình tượng cách điệu. Do đề cao sự sáng tạo trong nghệ thuật nên mỗi tác phẩm được tạo ra đều mang một nét riêng. Vì không có bất kỳ khuôn mẫu hay quy chuẩn nào nên mỗi bức tượng mèo là một độc bản, không con nào giống con nào.
Những bức tượng mèo bằng gỗ lũ được bán với giá 1-2 triệu đồng đến trên cả chục triệu đồng/con tùy theo hình dáng, kích thước và thời gian hoàn thành tác phẩm.
Anh Lê Tăng Toàn, thợ điêu khắc có hơn 10 năm kinh nghiệm đang chế tác 1 trong bộ 3 tượng mèo chúc phúc trong năm mới với các chữ Phúc, Lộc, Thọ.
Một chú mèo gỗ đang được anh Thuận sơn màu để chuẩn bị mang đi trưng bày để chào bán du khách trong dịp Tết Quý Mão 2023.
Tượng sau khi sơn màu sẽ được đánh nhám cho nhạt màu. Theo anh Thuận, cách làm này để chúng giống như cũ xưa, trưng bày sẽ đẹp hơn.
Những con mèo với hoa văn cách điệu, màu sắc độc đáo thu hút nhiều du khách.
Những chú mèo được chế tác bằng củi lũ không chỉ đơn thuần là sản phẩm lưu niệm mà còn truyền tải tinh thần văn hóa, nghệ thuật, bảo vệ môi trường sinh thái bền vững.
