Theo thông báo từ Nhà Trắng, Mỹ sẽ ngừng trao đổi một số dữ liệu về lực lượng hạt nhân với Nga nhằm đáp trả động thái tương tự từ Moscow, tờ The Hill đưa tin.
Cụ thể, người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ John Kirby ngày 28.3 gọi đây là phản ứng của Mỹ đối với việc Nga đình chỉ việc tham gia hiệp ước New START, thỏa thuận hạt nhân cuối cùng còn lại giữa hai nước.
Người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia John Kirby. Ảnh REUTERS
Video đang HOT
Theo ông Kirby, Mỹ cho rằng Nga đã không tuân thủ đầy đủ New START và từ chối chia sẻ dữ liệu mà hai bên đã thống nhất sẽ chia sẻ mỗi 6 tháng. Do đó, Mỹ được phép giữ lại bản cập nhật dữ liệu mỗi 2 năm của nước này nhằm đáp trả động thái của Nga.
Bản cập nhật dữ liệu mỗi 2 năm mà Mỹ và Nga thống nhất bao gồm thông tin về các phương tiện vận chuyển chiến lược, bệ phóng và đầu đạn hạt nhân được triển khai. Nó cũng bao gồm dữ liệu phân tích số lượng đầu đạn được triển khai trên không, trên biển và trên bộ.
“Theo luật pháp quốc tế, Mỹ có quyền đáp trả những vi phạm của Nga đối với Hiệp ước New START bằng cách thực hiện các biện pháp đối phó tương đương và có thể thay đổi nhằm đưa Nga quay lại tuân thủ các nghĩa vụ”, ông Kirby nói.
Cùng ngày 28.3, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết Moscow hiện không còn liên lạc với Washington về hiệp ước New START. “Không có liên hệ nào về Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược với Mỹ”, ông Lavrov nhấn mạnh, hãng thông tấn TASS đưa tin.
Theo Reuters, Mỹ và Nga nắm giữ gần 90% số đầu đạn hạt nhân của thế giới, một con số đủ để hủy diệt hành tinh nhiều lần. Chính vì thế, New START được xây dựng nhằm đặt ra hạn chế đối với số lượng thiết bị hạt nhân Nga và Mỹ triển khai trên thế giới. Theo các điều khoản của thỏa thuận, Moscow và Washington được phép triển khai không quá 1.550 đầu đạn hạt nhân chiến lược và 700 tên lửa và máy bay n.ém b.om trên đất liền và trên tàu ngầm.
Hôm 22.2, Hội đồng Liên bang Nga (thượng viện) đã thông qua dự luật hoãn thực thi hiệp ước hạt nhân New START. Dự luật được Tổng thống Vladimir Putin trình lên Duma Quốc gia (hạ viện) và được cơ quan này nhất trí thông qua trước đó, cùng ngày 22.2. Từ đó, hiệp ước tạm thời không có hiệu lực và việc khôi phục tùy thuộc quyết định của Tổng thống Nga.
Tổng thống Putin thông báo quyết định tạm ngừng thực thi hiệp ước sau khi Nga cáo buộc Mỹ cản trở các cuộc thanh sát tại các địa điểm quân sự theo New START. Mỹ bác bỏ cáo buộc này.
Trong bài phát biểu ngày 21.2, Tổng thống Putin cáo buộc Mỹ “đang phát triển các loại vũ khí hạt nhân mới”, đồng thời cảnh báo rằng nếu Washington tiến hành các cuộc thử nghiệm vũ khí hạt nhân mới thì Moscow cũng sẽ làm như thế.
Mỹ thông báo ngừng trao đổi dữ liệu hạt nhân với Nga
Việc Mỹ ngừng trao đổi dữ liệu hạt nhân với Nga đẩy quan hệ 2 nước thêm xa cách. Ảnh: Getty.
Tuyên bố của Phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng có đoạn: "Vì việc Nga tuyên bố đình chỉ hiệp ước New START không hợp lệ về mặt pháp lý, nên Mỹ được phép giữ lại bản cập nhật dữ liệu trao đổi hai năm một lần giữa hai bên để đáp trả".
Động thái của Mỹ được đưa ra trong bối cảnh Nga mới đây cũng từ chối chia sẻ dữ liệu hạt nhân mà hai bên vốn nhất trí trong New START, cứ sáu tháng một lần.
Được biết, New START có hiệu lực vào năm 2011, giới hạn việc Nga và Mỹ sở hữu không quá 1.550 đầu đạn hạt nhân được triển khai và yêu cầu một loạt bước xác nhận, bao gồm phải thông báo chi tiết số lượng, địa điểm, đặc điểm kỹ thuật của vũ khí hạt nhân cho nhau và cả việc thanh sát hiện trường. Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, Moscow và Washington đã trao đổi hơn 25.000 dữ liệu kể từ khi hiệp ước có hiệu lực.
Tuy vậy, trong bối cảnh căng thẳng giữa hai nước gia tăng vì chiến sự Nga - Ukraine, Tổng thống Nga Vladimir Putin trong thông điệp liên bang thường niên hôm 21/2 thông báo, Moscow đình chỉ tham gia New START. Ông Putin nhấn mạnh, trước khi nối lại các cuộc thảo luận về công việc tiếp theo trong khuôn khổ hiệp ước, Nga muốn làm rõ kho vũ khí hạt nhân của các cường quốc NATO khác như Anh và Pháp. Phía Kremlin cũng khẳng định, không tiếp tục tham gia New START với Mỹ cho đến khi Washington lắng nghe quan điểm của Moscow.
Trong một diễn biến khác, gần đây, Nga cũng thông báo sẽ triển khai vũ khí hạt nhân chiến thuật trên lãnh thổ Belarus do nước này đối mặt với áp lực từ các nước phương Tây. Bộ Ngoại giao Belarus nêu rõ trong tuyên bố hôm 28/3: "Trong hai năm rưỡi qua, Belarus phải chịu áp lực chính trị, kinh tế và thông tin chưa từng có từ Mỹ, Anh cùng các nước thuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), cũng như các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU)".
Theo Bộ Ngoại giao Belarus, những áp lực này buộc Minsk phải hành động để đảm bảo an ninh quốc gia, đồng thời khẳng định các kế hoạch triển khai vũ khí hạt nhân chiến thuật của Nga ở nước này sẽ không trái với các thỏa thuận không phổ biến vũ khí hạt nhân quốc tế, vì Belarus sẽ không có quyền kiểm soát vũ khí này.
Mỹ tuyên bố không coi quan hệ Nga - Trung là liên minh Người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia John Kirby thừa nhận trong vài năm qua, Trung Quốc và Nga đang phát triển mối quan hệ ngày càng thân thiết hơn song Washington không gọi mối quan hệ này là một liên minh. Tổng thống Nga Vladimir...
