Ngày Cá tháng tư (hay còn gọi là ngày nói dối 1/4) là ngày hội vui vẻ, hấp dẫn đối với những người tinh nghịch và hài hước. Nhiều người tin rằng nếu bị lừa trong ngày Cá tháng Tư sẽ gặp nhiều may mắn trong cuộc sống.
Nguồn gốc ngày Cá tháng Tư
Nước Pháp được coi là nơi bắt nguồn ngày Cá tháng Tư. Vào thế kỷ XVI mùa lễ hội hàng năm thường diễn ra vào ngày đầu tháng Tư và đây được xem là ngày đầu tiên của mùa xuân. Tuy nhiên, năm 1582, Hoàng đế Charles IX đã ra lệnh chuyển ngày đầu năm mới về ngày 1/1.
Ngày đó, do phương tiện liên lạc còn lạc hậu, người ta truyền tin chủ yếu bằng cách chạy bộ nên không phải người dân nào cũng biết có sự thay đổi đó. Một số người tuy biết nhưng vẫn không chấp nhận lịch mới, họ tiếp tục đón năm mới vào ngày 1/4. Trò ngoan cố này bị quy là “ngớ ngẩn” và trở thành trò cười cho thiên hạ.
Ngày Cá tháng Tư đem đến niềm vui cho nhiều người
Nhiều người khi biết được điều này đã lém lỉnh trêu đùa gọi ngày 1/4 năm đó là “ngày nói dối”. Từ đây, cái tên “Cá tháng Tư” hay “ngày nói dối” chính thức xuất hiện.
Theo thời gian, trò đùa vào ngày 1/4 lan rộng, từ Pháp sang Anh và Scotland (thế kỷ XVIII). Người Anh và người Pháp đưa tục lệ nói dối sang các thuộc địa ở Bắc Mỹ. Từ đó, ngày Cá tháng Tư được chấp nhận ở nhiều nước khác nhau.
Theo các tài liệu được lưu giữ tại bảo tàng Hoaxes tại California (Mỹ), ngày Cá tháng Tư đã xuất hiện vào đầu những năm 1.500.
Cho đến nay thì ngày Cá tháng Tư vẫn được ghi nhận là một ngày lễ đặc biệt trong năm tại nhiều Quốc gia như Ba Lan, Scotland hay Iran.
Ở Việt Nam, ngày này cũng sớm được du nhập vào, tuy nhiên, người Việt Nam lại quen gọi ngày này là ngày nói dối, như vậy đã vô hình biến ngày cá tháng tư vốn là ngày nói đùa trở thành ngày nói dối.
Cho dù chúng ta không biết rõ nguồn gốc của ngày này đi chăng nữa thì những trò đùa nghịch và chơi khăm bạn bè vẫn được diễn ra, mà không ai phàn nàn về chúng.
Những tên gọi khác nhau của ngày Cá tháng Tư
Ngày 1/4 bắt đầu từ Pháp và lan rộng sang các nước khác với nhiều tên gọi thú vị. Tại Pháp, ngày này có tên gọi là “Poisson d'Avril” (Cá tháng tư) và ở Anh là April Fool.
Tại Pháp, “April Fools” được biết đến với tên gọi Poisson d’Avril (ngày Cá tháng Tư, đây cũng là nguồn gốc tên tiếng Việt của ngày này). Vào ngày này, trẻ con Pháp thường cắt những mảnh giấy thành hình cá để bí mật dán chúng lên lưng bạn học rồi hét lên “Poisson d’Avril!!!” (Cá tháng Tư!!!) khi người xấu số đó nhận ra trò đùa.
Còn tại Scotland, ngày 1/4 được gọi trùng với tên một loài chim cúc cu - April “Gowks” . Tên gọi ngày cá tháng tư dựa theo trò đùa cố gắng lén dán một con cá bằng giấy vào lưng của "nạn nhân" mà không bị phát hiện.
Ngày Cá tháng Tư bạn có thể thoải mái trêu đùa mà không sợ bị người đó giận.
Trên thế giới, chúng ta cũng có thể quan sát thấy một số quốc gia khác tổ chức những ngày lễ truyền thống có nhiều điểm tương đồng với ngày chơi khăm này.
Người La Mã cổ đại đã từng có một ngày lễ mang tên Hilaria để tôn vinh thần của sự phục sinh Attis. Cái tên Hilaria nghe rất giống từ hilarity (vui nhộn) của tiếng Anh. Lễ Hilaria hiện nay vẫn được lưu giữ phần nào dưới tên “Ngày Cười của La Mã”.
Một số nước không thuộc phương Tây cũng có truyền thống tương đồng về ngày “Cá tháng Tư” của riêng họ.
Ở Ba Tư cũng có một ngày nghỉ với chủ đề tương tự, được biết đến với tên gọi Sizdahbedar. Vào ngày này, thường trùng với ngày 1 tháng 4, người Iran cũng trêu chọc nhau bằng các trò chơi khăm vui nhộn.
Câu nói hay nhất về ngày Cá tháng Tư
Mark Twain - tiểu thuyết gia nổi tiếng người Mỹ đã có nhận xét rất thú vị về ngày cá tháng tư: “Ngày đầu tiên của tháng Tư giúp chúng ta hiểu ra con người thật của mình trong 364 ngày còn lại.”
Thời gian cho những lời nói dối ngày Cá tháng Tư
Cá tháng tư là ngày mà mọi người có thể thoải mái nói khoác với nhau. Tuy nhiên không phải bất kỳ thời gian nào trong ngày này lời nói dối của bạn cũng dễ dàng được tha thứ.
Bạn có thể nói dối cả ngày ở Mỹ, Pháp, Ireland... nhưng chỉ được nói dối đến giữa trưa ngày 1/4 ở Anh, Canada, New Zealand, Úc.
