Đạo luật Vật tư Chiến tranh của Thụy Sĩ nghiêm cấm tái xuất khẩu thiết bị do nước này sản xuất cho bất kỳ đối tượng nào đang tham gia các cuộc xung đột vũ trang. Tuy nhiên, Thụy Sĩ hiện đang phải đối mặt với áp lực to lớn từ Mỹ và đồng minh trong việc tạo ra một ngoại lệ cho Ukraine, và quốc hội nước này hiện đang tranh luận về một đề xuất để làm điều đó.
Trong bối cảnh các cuộc tranh luận chưa ngã ngũ, tờ NZZ lưu ý rằng ít nhất một hoặc hai chiếc xe do Thụy Sĩ sản xuất đã được giao cho quân đội Ukraine. Một chiếc trong số đó xuất hiện ở Chasov Yar (gần Bakhmut). Nhiếp ảnh gia chiến tranh người Tây Ban Nha Jose Colon đã chụp một bức ảnh về chiếc xe ở quảng trường thành phố và đăng lên Instagram vào giữa tháng 2. Một chiếc xe tương tự đã được phát hiện vào đầu tuần này bởi một phóng viên ảnh ở Avdeevka (một khu vực khác của tiền tuyến).
Chiếc xe giống Eagle I được nhiếp ảnh gia Jose Colon chụp lại. Ảnh: Instagram
Những phương tiện này dường như là Eagle I, một loại xe bọc thép do công ty Thụy Sĩ Mowag sản xuất. Mowag là công ty con của General Dynamics Land Systems có trụ sở tại Mỹ. Eagle I được sản xuất dựa trên chiếc Humvee thế hệ đầu tiên của Mỹ và có một số đặc điểm nổi bật giúp nhận dạng dễ dàng – bao gồm cửa sập phía sau và gương chiếu hậu.
Hai chiếc xe ở Ukraine không có tháp súng máy, giống với phiên bản Eagle I được sử dụng ở Đan Mạch.
Đan Mạch từng mua 36 chiếc Eagle I vào những năm 1990, bỏ tháp súng máy vào năm 2003 rồi cho đội xe này dừng hoạt động vào năm 2008.
Tuy nhiên, một phát ngôn viên của Bộ Quốc phòng Đan Mạch nói với NZZ rằng Copenhagen không gửi Eagle đến Ukraine. Thay vào đó, 27 chiếc đã được bán cho một công ty Đức vào năm 2013 với sự cho phép của Thụy Sĩ, trong khi số còn lại bị loại bỏ hoặc gửi đến các viện bảo tàng.
Đan Mạch đã tìm kiếm sự chấp thuận để gửi 20 xe bọc thép Piranha – cũng do Mowag sản xuất – tới Ukraine vào năm 2022, nhưng Thụy Sĩ đã từ chối, viện dẫn Đạo luật Vật tư Chiến tranh. Chính phủ Đan Mạch là một trong những khách hàng lớn của Mowag, đã mua hơn 300 chiếc Piranha V và 57 chiếc Eagle V kể từ năm 2016.
Ban Thư ký nhà nước về Kinh tế của Thụy Sĩ (Seco) hiện đang xem xét liệu công ty Đức đã mua xe Eagle I của Đan Mạch nói trên có vi phạm lệnh cấm tái xuất hay không. “Chúng tôi sẽ làm rõ tất cả những điều cần thiết và đánh giá tình hình nhanh nhất có thể”, phát ngôn viên của Seco, Fabian Maienfisch nói với NZZ .
Mỹ và các đồng minh đã gửi số vũ khí và đạn dược trị giá hơn 100 tỷ đô la tới Ukraine, và đang thúc giục Thụy Sĩ tham gia nỗ lực này. Một ủy ban của Quốc hội Thụy Sĩ đã đề xuất vào tháng 1 về việc miễn trừ tạm thời cho các quốc gia Liên minh châu Âu (EU) muốn cung cấp vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên Tổng thống Alain Berset tiết lộ vào đầu tháng này rằng những sửa đổi đối với Đạo luật Vật tư Chiến tranh vẫn chưa được toàn thể quốc hội thông qua.
