Tết cổ truyền Việt Nam luôn là dịp đoàn viên sum họp của các gia đình. Mâm cơm ngày Tết ngoài bánh chưng, dưa hành, giò, thịt… thì còn có thêm những món khác làm phong phú cho nét ẩm thực Việt trong những ngày Tết.
Và tôi tin, với mỗi người ở các vùng miền khác nhau sẽ có thêm những món khác nhau mà họ yêu thích, để rồi một lần nào đó nếu lỡ không về nhà ăn Tết sẽ phải nhớ đến quắt quay cái hương vị ấy.
Tôi cũng có một món để mà nhớ mà thèm như thế, ấy là món giò thủ mẹ tôi làm vào mỗi dịp Tết. Làm món giò thủ cũng chẳng mấy khó khăn, phức tạp như những món ngon cao sang nơi nhà hàng, nhưng nó đã lưu lại trong tôi một mùi vị đặc biệt thật khó quên. Chỉ cần đĩa giò thủ giản dị thôi là tôi có thể ăn ngon lành mấy bát cơm.
Chừng 28, 29 Tết, tùy theo thời tiết lạnh hay không, mẹ lại chuẩn bị làm món giò thủ. Mẹ ra chợ làng chọn lấy một cái thủ lợn mang về nhà. Thường thì mẹ phải dặn hàng thịt để cho từ trước, khi ra lấy mẹ sẽ kiểm tra xem có đủ "tiêu chuẩn" của mình đặt ra hay không rồi mới mua về.
Mẹ cẩn thận sơ chế sạch sẽ rồi xẻ thịt ra. Nào là thịt mũi, thịt thủ, nào là hai cái tai, rồi cái lưỡi lợn. Mẹ đem làm sạch mấy thứ ấy rồi dùng giấm và muối rửa lại một lần nữa. Sau đó mẹ đem thái mỏng tất cả rồi ướp gia vị thật vừa vặn và để đó chừng 30 phút.
Khi gia vị đã ngấm đều, mẹ bắt đầu công đoạn quan trọng nhất của món giò thủ. Bắc chảo lên bếp, mẹ phi hành tỏi thơm nức mũi. Mẹ cho bát mộc nhĩ đã thái chỉ vào xào thật nhanh, thêm chút ít gia vị, bột canh, hạt tiêu vào, sau đó trút ra một cái đĩa để riêng một bên.
Mẹ lại cho thêm dầu ăn vào chảo, đun nóng già và lại phi thơm hành tỏi. Khi mùi thơm lan ra cả gian bếp, làm cho mọi người trong nhà phải xuýt xoa và cười với nhau thích thú thì lúc ấy mẹ đem trút thịt thủ và tai lợn đã ướp lúc trước vào xào.
Mẹ đảo đều tay và liên tục để thịt chín đều đảm bảo không bị cháy. Công đoạn này mà lơ là thì có thể bị cháy sém, hỏng mất món giò thủ ngay, vì lúc này thịt rất hay bị dính vào chảo. Trong khi đảo mẹ không quên nêm thêm gia vị và nếm thử để biết độ vừa vặn đến đâu.
Khâu ướp gia vị lúc trước thực ra chỉ là ướp gia vị lần một, lần nêm nếm này mới là quyết định, ấy là kinh nghiệm của riêng mẹ. Khi thấy thịt thủ đã săn lại thì lúc này mẹ mới trút đĩa mộc nhĩ vào đảo thật đều một lúc rồi mới tắt bếp.
Và đây là khâu cuối cùng để làm ra một chiếc giò thủ, đó là khâu gói giò. Mẹ trút thịt đã xào ra mấy lớp lá dong đã xếp sẵn, dây lạt cũng đã trải sẵn bên ngoài. Thực ra, theo tôi thấy thì lúc này chẳng khác gì mấy so với lúc mẹ gói bánh chưng. Mẹ khéo léo vỗ vỗ, nén nén sao cho chiếc giò tròn đều, chắc chắn.
Chừng đã ưng ý rồi mẹ mới lấy nẹp tre nẹp xung quanh và dùng lạt siết cho thật chặt. Xong xuôi, mẹ mang chiếc giò đi cất nơi thoáng đãng. Cái khâu cất này tưởng dễ mà cũng không dễ chút nào. Nhớ có năm, chỉ sao nhãng không để ý một chút mà suýt nữa bị con mèo nhà hàng xóm tha đi mất. Cái kỷ niệm ấy làm mẹ tôi nhớ mãi.
Bây giờ mẹ tôi vẫn làm giò thủ vào mỗi dịp Tết. Nhưng mẹ lại sáng tạo ra cái khuôn đúc giò bằng vỏ chai nước ngọt 1,5 lít. Mới nghe thì có vẻ tiện lợi nhưng mẹ bảo mẹ vẫn không ưng như giò gói lá dong, nhưng tay mẹ đã yếu, lưng đau mỏi nên mẹ không thể ngồi tỉ mẩn như xưa nữa.
Có lần, người ta bảo mẹ nên cho giò vào ngăn mát tủ lạnh để giò nhanh đông cứng, nhưng mẹ đã không làm thế. Mẹ bảo, giò thủ phải để chừng hơn một ngày ở thời tiết lạnh thì khi ăn sẽ ngon hơn, cho vào tủ lạnh dễ bị đóng tuyết sẽ không thể ngon bằng.
Bất đắc dĩ có năm thời tiết nắng nóng hơn bình thường mẹ mới phải miễn cưỡng cho vào tủ lạnh.
Tôi dường như đã quen với món giò thủ mẹ làm trong mâm cơm ngày Tết. Chẳng hiểu vì sao năm nào cũng ăn mà tôi vẫn thấy ngon và nhận thấy nó có một vị rất riêng.
Món giò càng ngon thêm khi tôi nhớ tới sự cẩn thận và niềm vui những khi mẹ ngồi lụi cụi làm món giò này. Phải chăng, trong món giò thủ mà mẹ làm đã ướp thêm vào cả sự chăm chút, ân cần của người phụ nữ dành cho gia đình, cho con cái?
Tôi thường vừa ăn ngon lành những miếng giò thủ, lại vừa nhìn nụ cười tươi của mẹ khi nhìn tôi ăn, như hồi tôi còn nhỏ dại.
Thấy mẹ vui, tôi lại càng cố gắng biểu lộ cảm xúc thích thú của mình rõ hơn trên khuôn mặt để mẹ vui hơn nữa, vì tôi chợt nghĩ, làm sao có thể biết được mình sẽ còn được ăn món giò thủ mẹ làm thêm bao nhiêu Tết nữa? Nghĩ vậy mà lòng thấy rưng rưng!
Tôi nhủ thầm, rồi mình sẽ tự tay làm nên món giò thủ khi Tết về. Nhưng tôi biết chắc chắn rằng, sẽ chẳng có miếng giò thủ nào ngon bằng những miếng giò thủ của mẹ làm đâu…
"Món Tết quê nhà" cảm ơn hơn 500 bạn đọc đã gửi bài
Cuộc thi là nơi chia sẻ những bí quyết về các món ăn truyền thống ngày Tết, cũng là cơ hội cho những người con xa quê được dịp chia sẻ những cảm xúc về ngày Tết, những câu chuyện đón Tết, ký ức sum họp ấm áp, mâm Tết xa quê của bạn...
Bạn đọc có thể viết về những câu chuyện thú vị quanh mâm cơm Tết, những món ăn tình thân sum họp gia đình, những món ăn "bắt buộc" phải có trong mâm cơm ngày Tết của từng vùng miền, những món ăn đặc trưng... cũng như tâm tư về ngày Tết quê mình qua ẩm thực.
Thời gian nhận tác phẩm từ ngày 20-10 đến hết ngày 15-12-2022. Lễ trao giải dự kiến diễn ra vào ngày 31-12-2022, tác giả và tác phẩm đoạt giải cuộc thi sẽ được công bố trên giai phẩm Tuổi Trẻ Xuân Quý Mão 2023.
Các bài sơ khảo sẽ được in thành sách. Bài dự thi tối đa 1.500 chữ, khuyến khích kèm theo ảnh, video minh họa gửi về email [email protected].
Ban tổ chức đã nhận được hơn 500 bài của bạn đọc. Danh sách bạn đọc gửi bài từ 20-10 đến ngày 6-12:
Tương Quan, Nguyễn Tín, lê tuyết, kim cương, Tuan bui thanh, Hoang Tran, Đinh Trung, Đình Tuấn Đào, Chung Thanh Huy, tran van tam, Van Hung Nguyen, Trang nguyen Thi, Mai Trang, Dung Huynh Thi, phương phương trần, Thanh Xuân Nguyễn, Anh Tu Nguyen, Ngọc Diễm, Hạnh Bảo, Anh Tran, Nhu Phuong, Le Phuc An Nguyen, An nhiên Lý, anhhung phamtruong, Khiem Thi Hoang, Dung Tran, mỹ liên phạm, Phạm Anh Tuấn, Sửu Nguyễn, Hậu Nguyễn, Quang Ngo, Quynh nhu, Thanh Nga Nguyen, Đức Anh, thuy luong, yen pham, lưu thị bình, Mai Nguyen Van, Tuan Dao Minh, Nguyễn Thị Thu, Phú Hữu Huỳnh, Đức Thọ Phạm, Vu ta tu, Le Quoc Ky, Hoà Nguyễn Văn, Le Dieu, Tuan cuong, Hải Yến Trịnh Thị, Minh Trinh, Nhien Phuong, Lê Thanh An, Tuyết Lan Lê Thị, Dũng mai Đức, Thai Hoang, Diệu Lê, Trang Nguyễn Thuỳ, Thanh Kỳ Võ, Bếp của Sen, em Nguyên, thoai ngo, Le Hoang Hiep, Tuấn Khang Nguyễn, Lê Phương Thảo, Vũ Trần,My Nguyen, Dung Ha, Yến Trinh, Minh Phung, Quang Ngo, Minh Loc Duong Van, Nguyễn Hiên, Nga Cao, Thanh Thu Nguyen, Pham Anh Tuan, Hiển Bùi, Hoai Le Thi, Lieu Nguyen, Quynh Truc, thuy chu minh, Sinh Nguyen, Ngoc Tran, phuong hoai, Toản Cao Ngọc, hoan doan, Nguyen Tuong Van, van tu nguyen, huuthinh do, Ruby Pham, Si Lecong, Cao Phan Thanh, My Nguyen, Long Bao quynh, Tôi yêu Việt Nam, Nhung Mai, Thinh Nguyen, nhi Nguyễn, Huyền Nguyễn, Thảo Ngô, Hữu Đức Nguyễn, Tuandao Minh, Duong Le Duc, Nguyen Thi Huyen Nga, Tran Hieu Nguyen, Thanh Tam, phuong hoai, Hoai Vu, Trung mai, van luong, Duc Nguyen Huu, Thi Thuy Tran, Như Hiền, Uc Nguyen, Ngoan Do, Lai Nguye, Binh Nguyen Thanh, Ha Nguyen, Thao Nguyen Hoang, Khanh Ha Ca Vo, lưu thị bình, Quốc rin Pham, Ma Tân Xứ Nẫu, duyên hồng pt, Nguyễn Thị Ánh Nguyệt, Trần Hiếu Nguyễn, my Nguyễn, Dinh Trung, Tho Ton, Tuyen nguyen, Nguyễn Thị Thùy Trang, Dung ha, Vu ta tu, Tèo cao minh, Thi dao mai, Trần Mẫn Đạt Huỳnh, giang vy, Thu Nguyễn, ngoc nguyen, Nguyễn Thi lê My, Thanh Nga Nguyen, Cook Tom, Hoc Nguyen van, tuyethuynh1964, Dieu Linh ha Thi, Dong Nguyen The, Quỳnh Iris de Prelle, Mỹ Hà Đoàn, Duy Buu, Tường Anh Linh, Tuyết Nhung Triệu, Song Dai, Dong Mây Thong, Trang Nguyễn Thị Thùy, Hạnh Bảo, Trần Hiếu Nguyễn, phước vothi, Trần Thị Thoan, vinh hoa nguyen, Đạt Nguyễn Huỳnh, Thị Hiền Lê, Phùng Mỹ Lâm, Hien Duong, Minh Út Nguyễn, Loc Le, Phuong Hoai, Binh An, Ha Thu, Nguyễn Ngọc Hùng, Kim Ngân Cao, Nga Cao, Nguyễn Văn Mai, Hồng Thắm, duc nguyen nguyen, Thi Thuy Tran, Phạm Huỳnh Luân, Dương lê Đức, Tường Anh Linh, ngoc nguyen, Thanh Tú Nguyen dat vo, Hien Le, Hoa Mai, trang pham, lang Ton That, Kim Ha Tran, ngoc nguyen, thanhtuantqn, Trieu Ve, Le Minh Hai PT, Quỳnh Chi Ngô, Chau Que Huynh Ngoc, Diep Bui, Hoi Le Quang, Peter Ben, Anh Thư Pham, Luu Cam Van, khue viet truong, Minh La Thao, Van Hung Nguyen, Xuan Thi, Nhu Y Le Huynh, Si Lecong, Dũng Mai Duc, ngoc nguyen, Nguyen Khanh Linh, Nhung Pham, Kieu Nguyen, Hương Giang Nguyen Thi, Thanh chung chi, Thắm Bùi Thị Ngọc, Hải Bùi Thị, Nguyễn Thị Huyền Nga, Thuy Ho, Khải Trần Kym nè, Nguyễn Nhật Thanh, Yên Trám, Lê Lê, Bích Ngọc, Vũ Thần, Tạ Thanh Hải, Nhà Mây, Tùng Minh, Huong nguyen, Thị Thúy Trần, Hoàng Trần, Thanh chung chi, Vu ta tu, Hạnh Nhân Le, Kim Anh Huynh, Trương Minh Thua, Thương Hoài, Thanh Le, Hành Nghĩa, Thắm Bùi Thị Ngọc, Hồng Anh Nguyen, ThienLoc Huynh, Công Nguyễn, Nẻo Về Thiện Lành, Châu Quế Huỳnh Ngọc, nghia pham, văn Tuấn, Diệu Hiền Dương, Bích Ngọc, manh hoainam, Thuy Le, Nhung Dinh, Kha Nguyen, Lý Thị Dung, Nguyễn Thị Nở, Hien Duong, Quỳnh Nguyễn, Yến Anh Nguyễn, Nguyen Hongminh, Vũ Trần, Anh Vo, Hà Trần, Thu Hien, yen pham, Nguyen Minh, Tran Dang, Lê Văn Dũng, Hiền Anh Vũ thi, tu nguyễn đình, Kha Nguyen, Minh Tran, Anh Thien Nguyen Do, Ms Hoa, Thị Mai Hien Le, Loan Mai, Anh Nguyen, Nguyen Thi Hong Minh, bsn JoLy, (BeTo) Mưc, Thảo Nguyễn Hoàng, Ngoan Đỗ, nguyen hoa binh, phuong lien du,Thiên Nhất Trần, Hà Trần, Minh Vân Lê, Nhung Dương Thị, Ngan Lam, Huong Bui, Duong Hung, Võ Bích hạnh, Đoàn Hòa, Hùng Đinh Ngọc, Lư Thế Nhã, Thắng Phạm, Nguyệt Lại, Minh Tien, Nguyen Do, Thu Hằng Trần Thị, nguyen huyen, sg wong lan, Hai Duong Thanh, Tuyet Minh Tran, Le Le, Minh Thu, Hạo Phùng, Luyen Dinh, Ngô Quốc Việt, Minh Nguyen, Huynlinh Voduong, Tran Van Thai, Hùng Đinh Ngọc, Hảo Nguyễn Như, Loan Mai, Dung Thanh, Hoang Anh Linh, Thu Hoang, Đức Anh, Bích Phạm, Đinh Lệ, Bach Phan Tran, Nguyễn Phạm Hải Dương, Thị Hương Nguyễn, Thiên Di Kim, Bích Nhàn Nguyễn Thị, Ngô Nữ thùy Linh, Vien ngoc tran, mai lương phuong, Tra My, Phạm Thị Quyên, Mỹ Châu Nguyễn Thị, Bui Ngoc Thuy, van Truong tran, tam minh, Nga Cao, lan Huong Le Thi, Hai Bui Thi, Phuc Nguyen Nhan, Yến Lê, son pham, Hong tuoi nguyen, Linh Linh, Tuan Buu Le, Dinh Trung, thanh lan, Tặng vũ, Hoai phuong tran, ngoc nguyen, Hong ha Mary, Sơn Pham, Duc Phan Tan, Hồng Nguyễn, Quỳnh Chi Nguyễn Hoang Van, Đinh Phùng Văn, uyen bao, tu mai, Ngoc Hong, Thi Nguyen, Truc Nguyen, maitao, thảo vy, Tu Hao Lam, Huyen Nguyen Thi, Từ Linh, Trúc Phương Tivi Mẹ, Mai Tao, Giao Thừa Nguyễn, Tặng Vũ, khanh linh pham, Hà Trần, Vân Nguyễn, Quỳnh Như, Vân Trần Thị Thảo, Trang Trần...
BAN TỔ CHỨC
