Trong một chương trình tư vấn trực tuyến về vô sinh nam, ThS.BS Lê Đăng Khoa – Trưởng đơn vị Nam học Trung tâm Hỗ trợ sinh sản BVĐK Tâm Anh TP.Hồ Chí Minh chia sẻ Việt Nam đang có khoảng hơn 1 triệu cặp vợ chồng vô sinh, trong đó nguyên nhân vô sinh bắt nguồn từ nam giới chiếm 40-50%.
BS Khoa cũng chỉ ra 5 nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng vô sinh nam gia tăng trong thời gian gần đây. Nguyên nhân đầu tiên được nhắc tới là do liên quan tới di truyền. Nguyên nhân thứ hai có liên quan đến lối sống không lành mạnh, như thói quen uống nhiều bia rượu, hút thuốc lá, dinh dưỡng không điều độ, ít vận động, không tập thể dục, chế độ ăn giàu đường, giàu chất béo bão hòa… Thứ ba là nam giới có khuyết tật ở cơ quan sinh dục, như tắc đường ống dẫn tinh, tắc mào tinh hoàn… Thứ tư là do tác động của môi trường sống, như ô nhiễm, căng thẳng… Cuối cùng là nam giới mắc phải các bệnh lý gây ảnh hưởng sinh sản, như viêm nhiễm ở tinh hoàn – mào tinh, ung thư tinh hoàn, giãn thừng tinh…
ThS.BS Lê Đăng Khoa (thứ 2 từ trái qua) đang thực hiện vi phẫu micro-TESE cho bệnh nhân nam vô sinh. Ảnh: VTV
Trong một nghiên cứu được đăng trên tạp chí Human Reproduction, các tác giả đã tiến hành phân tích tổng hợp liên quan đến sức khỏe sinh sản của nam giới, cụ thể là sự thay đổi về số lượng và chất lượng tinh trùng. Kết quả các nhà nghiên cứu thu được là “số lượng tinh trùng của một người đàn ông trung bình đã giảm dần trong 40 năm qua”. Thực tế này sẽ khiến mọi người sợ hãi, đặc biệt là đàn ông.
Chất lượng tinh trùng giảm có thực sự là một vấn đề?
Nghiên cứu trên nói rằng số lượng tinh trùng trung bình đã giảm 59% trong 38 năm qua. Với sự sụt giảm này, không có gì đáng ngạc nhiên khi trang web của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ tuyên bố “trong khoảng 35% các cặp vợ chồng bị vô sinh, nguyên nhân do nam giới được xác định ngang bằng với nguyên nhân từ phía người phụ nữ”. Số lượng tinh trùng giảm, kết hợp với xu hướng có con ở độ tuổi muộn hơn, có nghĩa là một số cặp vợ chồng sẽ gặp khó khăn với khả năng sinh sản.
Để cải thiện sức khỏe sinh sản, nam giới nên làm gì?
Dưới đây là 5 cách được khoa học chứng minh có thể giúp tăng số lượng tinh trùng và khả năng sinh sản ở nam giới.
1. Tập thể dục thường xuyên
Không chỉ tốt cho sức khỏe nói chung, tập thể dục thường xuyên có thể làm tăng mức testosterone và cải thiện khả năng sinh sản.
Các nghiên cứu lưu tại Thư viện Y tế quốc gia Hoa Kỳ cho thấy những người đàn ông tập thể dục thường xuyên có mức testosterone cao hơn và chất lượng tinh dịch tốt hơn so với những người đàn ông không vận động. Tuy nhiên, bạn nên tránh tập thể dục quá nhiều, vì nó có thể có tác dụng ngược lại và có khả năng làm giảm nồng độ testosterone.
2. Bổ sung đủ vitamin C
Vitamin C được biết đến nhiều với hiệu quả tăng cường hệ thống miễn dịch của cơ thể. Nhưng cũng có bằng chứng chỉ ra rằng, bổ sung chất chống oxy hóa, chẳng hạn như vitamin C, có thể cải thiện khả năng sinh sản.
Stress oxy hóa là khi mức độ của các loại oxy phản ứng (ROS) đạt đến mức có hại trong cơ thể. Nó xảy ra khi hệ thống phòng thủ chống oxy hóa của cơ thể bị quá tải vì bệnh tật, tuổi già, lối sống không lành mạnh hoặc các chất gây ô nhiễm môi trường.
Video đang HOT
ROS liên tục được sản xuất trong cơ thể, nhưng nếu bạn khỏe mạnh thì cơ thể có thể kiểm soát mức độ của chúng. Nồng độ ROS cao có thể thúc đẩy tổn thương mô và viêm, làm tăng nguy cơ mắc bệnh mãn tính. Ngoài ra, có một số nghiên cứu lưu trên Thư viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ đưa ra những bằng chứng cho thấy stress oxy hóa và nồng độ ROS quá cao có thể dẫn đến vô sinh ở nam giới.
Hấp thụ đủ chất chống oxy hóa, chẳng hạn như vitamin C, có thể giúp chống lại một số tác động có hại này. Ngoài ra còn có một số bằng chứng cho thấy bổ sung vitamin C có thể cải thiện chất lượng tinh dịch.
Một nghiên cứu của các tác giả tại Trung tâm Y tế & Phòng thí nghiệm Nghiên cứu ở Dubai, ở những người đàn ông vô sinh cho thấy rằng bổ sung 1.000mg vitamin C 2 lần/ngày trong tối đa 2 tháng làm tăng khả năng vận động của tinh trùng lên 92% và số lượng tinh trùng hơn 100%. Nó cũng làm giảm tỷ lệ tế bào tinh trùng bị biến dạng 55%. Bổ sung vitamin C cũng cải thiện đáng kể số lượng tinh trùng và khả năng vận động, đồng thời giảm số lượng tế bào tinh trùng bị biến dạng.
3. Thư giãn và giảm thiểu căng thẳng
Căng thẳng có thể làm giảm sự thỏa mãn tình dục của bạn và làm giảm khả năng sinh sản của bạn.
Căng thẳng kéo dài làm tăng mức độ cortisol, có tác động tiêu cực mạnh mẽ đến testosterone. Khi cortisol tăng lên, nồng độ testosterone có xu hướng giảm xuống. Mặc dù lo lắng nghiêm trọng, không giải thích được thường được điều trị bằng thuốc, nhưng các dạng căng thẳng nhẹ hơn có thể được giảm bớt bằng các kỹ thuật thư giãn.
Bạn có thể quản lý căng thẳng bằng cách đơn giản như đi dạo, thiền định, tập thể dục hoặc dành thời gian cho bạn bè.
4. Bổ sung đủ vitamin D
Vitamin D có thể quan trọng đối với khả năng sinh sản của nam và nữ. Đó là một chất dinh dưỡng khác có thể làm tăng mức testosterone.
Một nghiên cứu của các nhà khoa học tại Đại học Y Graz quan sát cho thấy rằng những người đàn ông thiếu vitamin-D có nhiều khả năng có nồng độ testosterone thấp. Nghiên cứu cũng nhận thấy rằng bổ sung 3,000 IU vitamin D3 mỗi ngày trong 1 năm sẽ tăng mức testosterone của nam giới lên khoảng 25%. Nồng độ vitamin D cao có liên quan đến khả năng vận động của tinh trùng cao hơn.
5. Bổ sung đủ kẽm
Kẽm là một khoáng chất thiết yếu có nhiều trong các thực phẩm động vật, chẳng hạn như thịt, cá, trứng và động vật có vỏ.
Nhận đủ kẽm là một trong những nền tảng của việc tăng cường khả năng sinh sản của nam giới.
Các nghiên cứu quan sát của các nhà khoa học tại Đại học Mazandaran (Iran) cho thấy tình trạng kẽm thấp hoặc thiếu hụt kẽm có liên quan đến nồng độ testosterone thấp, chất lượng tinh trùng kém và tăng nguy cơ vô sinh nam.
Hơn nữa, bổ sung kẽm có thể làm giảm nồng độ testosterone giảm có liên quan đến số lượng quá nhiều tập thể dục cường độ cao.
Có thể nói, có nhiều thứ có thể giúp tăng khả năng sinh sản, nhưng những gì phù hợp với bạn phụ thuộc vào nguyên nhân của các vấn đề sinh sản của bạn.
Ngoài ra, hãy nhớ rằng khả năng sinh sản và ham muốn tình dục thường đi đôi với sức khỏe chung. Vì lý do này, bất cứ điều gì cải thiện sức khỏe tổng thể của bạn đều có khả năng tăng khả năng sinh sản.
Duy trì những thói quen này trong cuộc sống cũng sẽ giúp tăng khả năng sinh sản và số lượng và chất lượng tinh trùng:
- Có một lối sống lành mạnh.
- Giảm cân dư thừa.
- Hạn chế uống rượu.
- Nhận đủ folate.
- Ngủ đủ giấc.
Điều trị vô sinh nam: Những điều cần biết!
PV Sức khỏe Đời sống Cuối tuần đã trao đổi với ThS.BS. Mai Bá Tiến Dũng - Trưởng khoa Nam học BV. Bình Dân về vấn đề thú vị này.
ThS.BS. Mai Bá Tiến Dũng
Chúng ta có một "công thức" bổ sung chất như thế nào để bảo đảm chất lượng tinh trùng?
Một trong những nguyên nhân làm tinh trùng bị tổn thương là sự phân mảnh của bộ nhiễm sắc thể DNA của tinh trùng. Giải pháp nào giúp ta cải thiện được sự phân mảnh này? Đó là mấu chốt để có thai vì có thai cần trứng và tinh trùng toàn vẹn về hình dạng và số lượng.
Đầu tiên, chúng ta phải giải quyết các chất chống oxy hóa trong điều trị vô sinh nam. Khoảng 25% trường hợp vô sinh nam có tăng các tác nhân gây oxy hóa hay còn gọi là gốc tự do (ROS) và giảm đáng kể các chất chống oxy hóa. Hiện nay, chúng ta có rất nhiều chất chống oxy hóa có rất nhiều trên thị trường nên cần phải có sự lựa chọn sản phẩm nào phù hợp điều trị. Đối với vấn đề chọn lựa sản phẩm chống chất oxy hóa này, ngoài bổ sung từ bên ngoài, chúng ta cần phải hiểu rõ rằng cơ thể có một hệ thống từ bên trong bao gồm những protein, albumin, glutathione... Do vậy, chúng ta phải vừa kích hoạt bên trong song song bổ sung từ bên ngoài.
Khi điều trị, chúng ta phải bảo đảm bảo tồn được DNA của tinh trùng bằng các chất chống oxy hóa từ thức ăn bên ngoài như rau xanh, vitamin E, vitamin C, sắt. Chúng ta cần xây dựng một "công thức" hoàn thiện bổ sung các chất khác như Coenzyme Q10, L-Carnitine, axít Folic, Selenium... Tuy nhiên, chúng ta còn phải cân nhắc nồng độ theo các chuẩn hướng dẫn của FDA (Cục Quản lý Thực Dược phẩm Hoa Kỳ) hoặc của châu Âu.
Tinh trùng bị phân mảnh do những tác nhân nào?
Phân mảnh chịu tác động từ phía bên ngoài như tia UV, chất phóng xạ, khí thải, ô nhiễm môi trường, các bệnh viêm nhiễm của đường tiết niệu, liên quan đến hội chứng tế bào Sertoli ở tinh hoàn ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh, các chất kích thích như rượu bia hay thuốc lá. Trong đó, tỉ lệ viêm nhiễm đường tiết niệu ở nam giới chiếm khoảng 5%.
Làm sao chúng ta nhận biết được một tinh dịch đồ bị tổn thương bởi các chất oxy hóa? Đầu tiên, chúng ta phải có những xét nghiệm như đo gốc tự do trong tinh dịch đồ, hoặc xét nghiệm đo tỉ lệ phân mảnh nhiễm sắc thể DNA tinh trùng, hoặc qua xét nghiệm tinh dịch đồ có những dấu hiệu sau đây có thể gợi ý một tinh dịch đồ bị tổn thương bởi các chất oxy hóa:
- Tinh dịch đồ tăng độ nhớt.
- Bạch cầu tăng cao trong tinh dịch.
- Tinh trùng di động kém.
- Tinh trùng bị biến dạng.
-Khả năng thụ thai thấp.
Những tổn thương gãy mảnh của tinh trùng sẽ ảnh hưởng như thế nào đến khả năng thụ thai của một cặp vợ chồng?
Đầu tiên, nó làm tổn thương đến khả năng sinh sản của nam giới; thứ hai dễ dẫn đến bệnh di truyền, dị tật bẩm sinh và ung thư ở trẻ nhỏ; thứ ba gây ra sảy thai tái phát; dẫn đến kết quả thấp khi thụ tinh bằng phương pháp bơm tinh trùng hay thụ tinh trong ống nghiệm.
Do đó, việc điều trị vô sinh nam ngoài cải thiện số lượng tinh trùng còn phải cải thiện chất lượng tinh trùng để đạt được mục tiêu có thai của bệnh nhân.
Như vậy, xin bác sĩ cho biết thêm về việc bổ sung các chất chống oxy hóa vì trên thị trường hiện đang có rất nhiều sản phẩm và người dân dễ sử dụng lung tung?
Cho tới nay, chúng ta có rất nhiều nghiên cứu về điều trị các chất oxy hóa. Đầu tiên là yếu tố thời gian. Để đạt được hiệu quả trong điều trị vô sinh nam liên quan đến thuốc chống lại các gốc oxy hóa, việc điều trị phải kéo dài tối thiểu là 3 - 6 tháng. Thứ hai, thuốc uống phải được tư vấn của bác sĩ để phù hợp với các nồng độ theo các khuyến cáo của tổ chức y tế trên thế giới. Thứ ba, thuốc phải trải qua những thử nghiệm lâm sàng và đã được công bố trong vấn đề đáp ứng điều trị.
Còn những khi chúng ta sử dụng lâu dài, các sản phẩm này có đem lại những tác dụng phụ hay không? Ví dụ, trong các sản phẩm chống lại các gốc oxy hóa luôn có vitamin thuộc nhóm C. Vậy chúng ta dùng vitamin C bao lâu sẽ gây sỏi thận? Điều này phụ thuộc vào cơ địa của bệnh nhân. Khi chúng ta dùng các loại thuốc có tác dụng bất lợi như uống vào bị đau bụng, tiêu chảy, nôn ói, chúng ta phải ngưng sử dụng liền.
Trước và sau khi điều trị, hiện tại chúng ta đã có các chuẩn đánh giá tiến triển trong kết quả tinh dịch đồ.
Xin cảm ơn bác sĩ!
Nam giới mắc ung thư có nên lưu trữ tinh trùng? Ung thư và cách điều trị của nó cũng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới lớn tuổi, vì vậy người bệnh vẫn muốn có con có thể nghĩ đến việc lưu trữ tinh trùng. Bất kỳ loại ung thư nào đều có thể ảnh...
