Tin mới từng phút từ rất nhiều nguồn.
Vé tàu
2022
Bắc Nam, Địa phương https://www.vetau247.com

Não của nam và nữ phản ứng với căng thẳng khác nhau?

Tâm sự 29/12/2023 - 14:05

Viện Khoa học Weizmann (WIS, Israel) vừa kết thúc nghiên cứu, phát hiện thấy bộ não của nữ giới và nam giới phản ứng với căng thẳng mãn tính không giống nhau.

Báo trực tuyến Israel21c mới đây cho biết, kết luận của WIS dựa trên nghiên cứu trên chuột, phát hiện thấy một số tế bào dễ bị căng thẳng hơn ở con cái và ở con đực. Ở nam giới, việc tiếp xúc với tình trạng căng thẳng đã làm thay đổi biểu hiện gene của các tế bào cụ thể, sự tương tác của chúng với các tế bào thần kinh xung quanh, thậm chí cả cấu trúc của chúng.

Tuy nhiên, ở nữ giới, không có sự thay đổi đáng kể nào được quan sát thấy ở các tế bào này khi tiếp xúc với căng thẳng.

Trước phát hiện nói trên, nhiều nghiên cứu cơ bản về thuốc chống lo âu đã được thực hiện ở nam giới với sự đồng thuận, rằng việc sử dụng các biến số dựa trên phụ nữ, chẳng hạn như k.inh n.guyệt và thay đổi nội tiết tố, sẽ làm phức tạp các nghiên cứu nên phải có số liệu bổ sung so sánh.

Các nhà nghiên cứu cho hay, phát hiện này có thể giúp y khoa hiểu rõ hơn về tình trạng sức khỏe bị ảnh hưởng bởi căng thẳng mãn tính như lo âu, trầm cảm, thậm chí cả béo phì và tiểu đường.

Não của nam và nữ phản ứng với căng thẳng khác nhau? - ảnh 1

Ảnh minh họa

Nghiên cứu của WIS do Giáo sư Alon Chen và Elena Brivio đứng đầu, với sự cộng tác của các nhà khoa học từ Viện Tâm thần học Max Planck ở Munich. Theo nghiên cứu, bằng cách giải trình tự các phân tử RNA trong nhân cạnh não thất của vùng dưới đồi não ở cấp độ tế bào riêng lẻ, các nhà khoa học có thể lập bản đồ phản ứng căng thẳng ở chuột đực và chuột cái dọc theo 3 trục chính và biết được cơ chế hoạt hóa của mỗi loại tế bào trong đó.

Kết quả, một phần của não phản ứng với căng thẳng, cách mỗi loại tế bào trước đây tiếp xúc với căng thẳng mãn tính phản ứng với trải nghiệm căng thẳng mới, những phản ứng này thực khác nhau giữa nam và nữ.

“Phát hiện của chúng tôi cho thấy, khi nói đến các tình trạng sức khỏe liên quan đến căng thẳng, từ trầm cảm đến tiểu đường, việc tính đến yếu tố giới tính là rất quan trọng. Bởi nó có tác động đáng kể đến cách các tế bào não khác nhau phản ứng với căng thẳng”, Giáo sư Alon Chen cho hay.

Não của hai giới có những đặc đ.iểm gì khác biệt?

Bộ não con người có thể là một trong những đối tượng bí ẩn nhất trong vũ trụ nhưng có một điều chúng ta đều biết chắc chắn: Não của nam giới và phụ nữ hoàn toàn khác nhau. Dưới đây là 7 điểm khác biệt quan trọng nhất dựa trên nghiên cứu do tổ chức Amen Clinics (AC), Mỹ thực hiện.

1. Bộ não của phụ nữ bận rộn hơn

Qua phân tích 80 vùng não, AC phát hiện, 70 vùng trong số này, não phụ nữ hoạt động nhiều hơn so với nam giới. Khi giải quyết vấn đề, phụ nữ có xu hướng khai thác một số vùng não trong khi nam giới dựa vào nỗ lực cục bộ hơn.

Video đang HOT

2. Vỏ não trước trán “buồn ngủ hơn” ở nam giới

Theo nghiên cứu, nam giới có xu hướng ít hoạt động trong PFC hơn so với nữ giới. PFC liên quan đến việc lập kế hoạch, phán đoán, đồng cảm và kiểm soát xung lực. Điều này có thể khiến nam giới dễ chấp nhận rủi ro hơn, từ đó có thể khiến họ dễ bị chấn thương đầu hơn và có thể làm giảm hoạt động ở vùng não này hơn.

3. Trung tâm cảm xúc của não hoạt động tích cực hơn ở phụ nữ

Theo nghiên cứu của AC, não phụ nữ có mức độ hoạt động cao hơn trong hệ thống limbic hoặc hệ thống cảm xúc. Nằm bên dưới vỏ não, phần não này điều khiển cảm xúc của chúng ta và liên quan đến sự gắn kết, lồng ghép và cảm xúc.

4. Hồi đai hoạt động mạnh hơn ở phụ nữ

Trong thùy trán của não có một khu vực được gọi là ACG, hay hồi đai. Nó được ví như bộ chuyển số của não, giúp con người chuyển sự chú ý và nhận ra lỗi. Hoạt động cao hơn trong ACG làm tăng xu hướng mắc kẹt trong những suy nghĩ tiêu cực hoặc hành vi tiêu cực và nhìn thấy điều gì là sai hơn là điều gì là đúng. Nó cũng là một trong những trung tâm lo lắng của não. Nhiều hoạt động hơn ở đây đồng nghĩa với nhiều lo lắng hơn. Tất nhiên, điều này không có nghĩa là đàn ông không lo lắng hay nhìn ra vấn đề nhưng đàn ông và phụ nữ có xu hướng lo lắng khác nhau.

5. Các trung tâm thị giác và phối hợp hoạt động mạnh hơn ở nam giới

Những vùng não này hoạt động tích cực hơn ở nam giới và có thể giải thích tại sao đàn ông có xu hướng thành thạo hơn trong việc đ.ánh giá khoảng cách và đi thẳng đến nơi họ đỗ xe.

6. Trực giác của phụ nữ là có thật

Nghiên cứu hình ảnh não cho thấy, phụ nữ có vùng não lớn hơn dành riêng cho việc theo dõi cảm giác ruột, đặc biệt là các vùng sâu ở thùy trán được gọi là thùy đảo và ACG. Bộ não của phụ nữ thường nhanh hơn trong việc đ.ánh giá suy nghĩ của người khác dựa trên lượng thông tin hạn chế, cảm xúc và linh cảm.

7. Hệ thống serotonin hoạt động khác nhau ở nam và nữ

Theo một nghiên cứu hình ảnh não cơ bản công bố trên tạp chí PNAS, việc sản xuất chất dẫn truyền thần kinh serotonin ở nam giới cao hơn 52% so với nữ giới. Là chất dẫn truyền thần kinh êm dịu, serotonin đóng vai trò trong tâm trạng, giấc ngủ, cơn đau và các vấn đề khác. Theo nghiên cứu của AC, nồng độ serotonin thấp thường thấy ở những người bị trầm cảm, lo âu, hội chứng đau đớn và lo lắng ám ảnh.

Stress, căng thẳng có thể làm tụt huyết áp, nhồi m.áu não...

Khi bị stress, huyết áp tụt, m.áu lên não thiếu dễ dẫn tới tình trạng tổn thương tại não tạm thời hay vĩnh viễn.

Não của nam và nữ phản ứng với căng thẳng khác nhau? - ảnh 2

Ca can thiệp bệnh nhân đột quỵ tại Bệnh viện E - Ảnh: BVCC

30% tỉ lệ nhồi m.áu não do huyết áp thấp

Bệnh nhân nữ 28 t.uổi cho biết liên tục cả tháng nay hết chồng lại đến con ốm khiến chị luôn cảm thấy mệt mỏi, ăn không ngon, ngủ không yên. Đã thế hôm chủ nhật, chị lại phải đi gần 300km về quê để giải quyết công việc gấp. Mệt mỏi, lo nghĩ khiến huyết áp chị tụt thấp.

Tưởng chỉ cần nghỉ ngơi, uống cốc trà đường nóng sẽ lại sức, không ngờ chị ngất đi mà không biết. Khi tỉnh dậy, thấy mình trong bệnh viện chị mới biết mình bị tổn thương não tạm thời do stress gây tụt huyết áp.

Các chuyên gia cho biết huyết áp thấp do stress, môi trường ô nhiễm, lạm dụng hóa chất đã được đưa vào danh sách các bệnh thời đại và trở thành mối đe dọa không trừ một ai.

Theo các số liệu thống kê, trước đây, huyết áp thấp thường chỉ tập trung nhiều ở phụ nữ với tỉ lệ mắc cao gấp khoảng 30 lần nam giới.

Nhưng gần đây, có đến 5-7% người trưởng thành bị huyết áp thấp và đang gia tăng cả ở người trẻ.

Bệnh thường gặp ở phụ nữ, phổ biến ở lứa t.uổi dậy thì, sau khi sinh con và thời kỳ mãn kinh. Đặc biệt những phụ nữ làm việc quá sức, stress, mất ngủ, cơ thể thiếu chất do giảm cân hoặc ăn uống kém, không đầy đủ dẫn tới thiếu hụt.

Tụt huyết áp do stress không chỉ gây đau đầu, mệt mỏi, rối loạn tiêu hóa, giấc ngủ, rối loạn chức năng t.ình d.ục, gây choáng váng, tạo ra cảm xúc lo âu, buồn rầu, căng thẳng, dễ bị kích thích, giật mình, bị trầm cảm... mà còn có thể gây tai biến mạch m.áu não.

GS.TS Lê Ngọc Thành - hiệu trưởng Trường đại học Y Dược, Đại học Quốc gia Hà Nội, nguyên giám đốc Bệnh viện E - cho biết huyết áp trung bình là 120/80 mmHg, thì người bị huyết áp thấp có số huyết áp tối đa thấp hơn 100mmHg.

Phổ biến là thấp hơn 90/60mmHg. Theo tính toán, nếu chỉ số huyết áp trên thấp nhưng còn trên 80 mmHg thì tuần hoàn não vẫn bình thường nhờ mạch não giãn ra để thích nghi.

Do đó, người bệnh lúc đầu thấy hoa mắt chóng mặt, nhưng sau khi nghỉ ngơi 15-20 phút thì thấy dễ chịu hơn dù huyết áp vẫn không

Não của nam và nữ phản ứng với căng thẳng khác nhau? - ảnh 3

Nếu chỉ số huyết áp trên thấp hơn nữa dưới 70 mmHg thì gây thiếu m.áu não rõ ở cả người bình thường. Bệnh nhân bị xơ cứng hay xơ mỡ động mạch thì khả năng thích nghi này giảm nhiều và có thể gây ra tổn thương tại não tạm thời hay vĩnh viễn.

Thực tế, cũng có tới 30% tỉ lệ nhồi m.áu não do huyết áp thấp. Đặc biệt, huyết áp thấp tồi tệ nhất có thể dẫn đến sốc, tình trạng nguy kịch đến tính mạng khi mà huyết áp thấp duy trì lâu, làm cho các cơ quan thận, gan, tim, phổi bị suy nhanh chóng.

Bí quyết phòng tránh

Theo GS Lê Ngọc Thành, muốn đừng để tụt huyết áp, trước hết cần phòng tránh stress bằng cách xây dựng cho mình lối sống vui vẻ, thoải mái, lao động và nghỉ ngơi hợp lý; tránh áp lực quá nặng về tâm lý, công việc, nhất là phải biết "quẳng gánh lo đi và vui sống"...

Ngoài ra, cần phải thực hiện chế độ ăn và sinh hoạt hợp lý như: dành nhiều thời gian để nghỉ ngơi và áp dụng chế độ ăn uống điều độ, đặc biệt không nên bỏ bữa, vì nhịn đói sẽ nhanh chóng bị hạ đường huyết.

Ăn đủ dinh dưỡng và mặn hơn người thường (10-15g muối/ngày); thể dục thể thao đều đặn với các hình thức nhẹ nhàng như đi bộ, chơi cầu lông, yoga...

Một số biện pháp thay đổi lối sống ngăn huyết áp thấp:

- Ngủ đủ giấc: 7-8 tiếng/ngày.

- Thức dậy đúng cách: Khi thức dậy, người bệnh cần nằm thêm một lúc, vận động các khớp xương chân tay, sau đó ngồi dậy từ từ, ngồi một lúc rồi mới ra khỏi giường. Khi đứng dậy nên vịn vào ghế một lúc rồi mới di chuyển.

- Tăng cường tập luyện thể dục: Các môn thể dục rất có lợi cho người bị huyết áp thấp như đi bộ, bơi, các trò chơi thể thao. Tuy nhiên bệnh nhân không nên chọn các môn thể thao vận động quá mạnh.

- Duy trì chế độ ăn hợp lý 3-4 bữa/ngày (ăn giảm khối lượng, tức chia nhỏ khẩu phần ăn trong ngày).

- Không được dùng chế độ ăn kiêng để giảm cân nhanh. Một số đồ uống có tác dụng làm tăng huyết áp như cà phê, nước chè đặc, rau cần tây, nước nho.

Với phụ nữ, đa số huyết áp thấp là do tình trạng thiếu m.áu, chị em có thể tăng cường thức ăn chứa nhiều sắt như: thịt nạc, gan động vật, mộc nhĩ, nấm hương khô, cần tây, rau đay, rau dền, quả lựu, táo.

Tránh stress, cân bằng về tâm lý. Với một số người bị huyết áp thấp vô căn có thể tập dưỡng sinh, yoga đúng cách rất có lợi cho sức khỏe và hệ tuần hoàn.

Quản lý tốt những bệnh mạn tính mà mình đã mắc phải như: đái tháo đường, suy gan, viêm phế quản mạn tính... Những người trên 40 t.uổi nên khám sức khỏe định kỳ 2 lần trong năm để điều chỉnh những rối loạn trong cơ thể có thể dẫn đến huyết áp thấp bất ngờ.

Lo lắng đủ chuyện khi quan hệ t.ình d.ục, thủ phạm gây x.uất t.inh sớm Những nam giới có trải nghiệm t.ình d.ục sớm, lo lắng về hành vi t.ình d.ục, quan hệ t.ình d.ục nhanh chóng, căng thẳng khi quan hệ t.ình d.ục có nguy cơ mắc x.uất t.inh sớm. Yếu tố tâm lý ảnh hưởng đến sức khỏe t.ình d.ục nam...