Sáng nay, 10/11, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật Đường bộ trước Quốc hội.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, việc xây dựng dự thảo Luật Đường bộ sửa đổi nhằm thể chế hoá các chủ trương của Đảng và chính sách của Nhà nước trong việc phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đường bộ, phát triển vận tải đường bộ nhằm đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đảm bảo giao thông thông suốt, an toàn tại Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 16/01/2012 của Ban chấp hành Trung ương Đảng.
Việc xây dựng luật cũng hướng tới tạo cơ chế đột phá xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại hóa; ưu tiên phát triển một số công trình trọng điểm quốc gia về giao thông, thích ứng với biến đổi khí hậu theo Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; xây dựng cơ chế, chính sách huy động, sử dụng các nguồn lực phát triển kết cấu hạ tầng giao thông.
So với Luật Giao thông đường bộ năm 2008, dự thảo Luật còn có nhiều điểm mới như bổ sung đường thôn xóm vào mạng lưới đường bộ (Điều 10); phân biệt rõ hệ thống đường giao thông nông thôn, đường đô thị và hệ thống đường địa phương (Điều 13); bổ sung quy định đất dành cho kết cấu hạ tầng đường bộ (Điều 16), phần đất để bảo vệ, bảo trì công trình đường bộ; Bổ sung quy định làm rõ đường bộ cao tốc (Điều 47)…
Trong số đó, một trong những điểm mới đáng chú ý là Dự thảo luật bổ sung quy định thu phí sử dụng đường cao tốc đối với phương tiện lưu thông trên tuyến đường cao tốc do Nhà nước đầu tư, sở hữu, quản lý và khai thác (Điều 45).
[Trình phương án thu phí đường cao tốc do Nhà nước đầu tư]
Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới cho hay một số ý kiến cho rằng, dự thảo Luật quy định phí sử dụng đường bộ thu qua phương tiện giao thông cơ giới đường bộ (điểm a khoản 2 Điều 45) và phí sử dụng đường cao tốc thu đối với phương tiện lưu thông trên tuyến đường cao tốc do Nhà nước đầu tư, sở hữu, quản lý và khai thác (điểm b khoản 2 Điều 45, mục 1.2 Điều 90) có thể dẫn tới việc thu trùng các loại phí liên quan đến đường bộ. Bên cạnh đó, khoản 4 Điều 91 của dự thảo Luật quy định điều khoản chuyển tiếp giao Chính phủ thẩm quyền quyết định việc xử lý thu phí chồng phí là chưa bảo đảm minh bạch về chính sách.
Theo đó, Ủy ban Quốc phòng An ninh cho rằng việc thu phí, quản lý, sử dụng phí phải đúng nguyên tắc, quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước, vừa tạo nguồn lực để phát triển, duy trì, bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ, vừa khuyến khích phát triển, thúc đẩy hoạt động vận tải đường bộ và góp phần điều tiết kinh tế vĩ mô. Do đó, Ủy ban Quốc phòng An ninh đề nghị xem xét, đánh giá kỹ sự cần thiết, tính khả thi và tính thống nhất trong hệ thống pháp luật.
Báo cáo thẩm tra cũng cho rằng một số quy định tại Điều 32 về đầu tư xây dựng công trình đường bộ chưa bảo đảm tính thống nhất với pháp luật về đầu tư, xây dựng và chưa bảo đảm tính khả thi, do đó đề nghị nghiên cứu các ý kiến nêu trên để tiếp tục rà soát, chỉnh lý dự thảo Luật. Việc xây dựng các trung tâm quản lý, trung tâm chỉ huy giao thông cần nghiên cứu kỹ để tránh chồng chéo, lãng phí. Nguồn tài chính để đầu tư xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác và bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ cần rà soát, bảo đảm tính thống nhất với Luật Ngân sách nhà nước.
Ủy ban Quốc phòng An ninh cũng đề nghị bổ sung quy định cụ thể hơn về nguồn tài chính để đầu tư xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác và bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ đối với các tuyến đường liên vùng, liên tỉnh; rà soát quy định tại điểm c khoản 3 Điều này về việc hỗ trợ ngân sách cho địa phương khác để đảm bảo tính thống nhất với pháp luật về ngân sách nhà nước.
Bên cạnh đó, báo cáo cũng bày tỏ một số ý kiến băn khoăn về các vấn đề liên quan đến đường bộ cao tốc như sự cần thiết của việc thành lập các trung tâm quản lý, điều hành đường cao tốc quốc gia và một số nội dung khác của dự thảo luật./.
